Alümina Silikat Refrakterlerin Örümünde Kullanılan
ÖRGÜ HARÇLARININ KULLANMA TALİMATLARI
Örgü Harçlarının Üretim Teknolojisi; Pudra kalınlığındaki sinterlenmiş refrakter malzemenin içine bağlayıcı özelliği olan refrakter kilin ilavesi şeklindedir. 25 veya 50 Kg’lık kraft kağıtlı torbalarda kullanılmaya hazır şekilde ambalajlanırlar.
KULLANIMDA DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR :
Su ilavesinden önce kuru olarak iyice karıştırılmalıdır. Max.2 mm kalınlığında tuğla yüzeyine sürülecek olan harç, iki tuğlayı birbirine yapıştıracak kıvama gelinceye kadar yavaş yavaş su ilavesi yapılırken aynı zamanda da karıştırma işlemi devam etmelidir.
UYGULAMA YÖNTEMLERİ :
Uygulaması en yaygın olan yöntemler;
Mala Yöntemi : Örülecek tuğlaların birine 2 mm kalınlığı geçmeyecek şekilde malayla harç sürülür, yapıştırılacak olan diğer tuğla hiç zaman kaybetmeden düzgün bir şekilde bu tuğlanın üzerine getirilerek yapıştırılması sağlanır.
Daldırma Yöntemi : Bu yöntemde de bir hazneye veya bir tekneye hazırlanan harcın içine, yapıştırlacak tuğlalardan bir tanesi daldırılıp, örülen duvarın üzerine yerleştirilerek yapışması sağlanmalıdır.
Monolitik Refrakterlerin
KULLANMA TALİMATLARI
Sinter ve özel bağlayıcı malzemelerden oluşan karışım üretim sırasında çok iyi karıştırılarak torbalanır. Genellikle bağlayıcılarla katkı maddeleri aynı torba içinde yer alır. Torbalar 25 yada 50 kg ‘lıktırlar.
Eğer, monolitik malzemeler (Hazır Ateş Betonu) uzun süre stoklanması gerekiyorsa; torba içinde karışımda yer alan maddelerin ortamdan etkilenmemesi için bağlayıcı ile sinter malzeme ayrı torbalarda ama iki ayrı torba bir başka torba içine konulmalıdır. Kullanma sırasında tek torbada olan ayrı iki torba çok iyi karıştırılarak harç yapılmasına dikkat edilmelidir.
HAZIRLANMASI
Dökme monolitik malzemelerin hazırlanması sırasında kullanılacak su miktarı malzemenin özelliklerine göre değişmektedir.
Su Miktarı Fazla Olan Karışım: Gereğinden fazla su kullanılması; dökme refrakter malzemelerin priz alma ve donma sürelerini uzatacak, kurutma ve pişirme esnasında poroziteye ve dolayısıyla mukavemete çok olumsuz etkileri olacaktır. Bu olumsuzluklardan en önemlisi büyük çatlakların meydana gelecek olmasıdır.
Su Miktarı Az Olan Karışım: Suyun gerekenden daha az kullanılması durumunda ise; hem homojen bir karıştırma sağlanamayacak ve hem de erken donma başlayacaktır.
Monolitik malzemelerin (Ateş Betonlarının) hazırlanması sırasında su ilavesi yapılırken elle sürekli kontrol edilmeli, hem uygun kıvam yakalanmaya çalışılmalı ve hem de topaklanma olmamasına çok dikkat edilmelidir. Bu işlem 3-5 dakika içinde tamamlanmalı, aksi halde su ile çimentonun reaksiyonu neticesinde harç piriz alarak kısa zamanda donmaya başlar ve hem uygulama açısından zorluklar yaşanır ve hem de uygulandığı yerde refrakterden beklenen performansların alınamamasına neden olur.
YERLEŞTİRİLMESİ
Karıştırma işlemi bittikten sonra monolitik malzeme uygulamaya hazır hale getirilmiş demektir. Uygulanacak yere göre hazırlanmış olan kalıplar ıslatıldıktan sonra monolitik malzeme (Ateş Betonu) bu kalıplara hızlı bir şekilde dökülür.
Uygulama şekline göre kalıp içine yerleştirilir. Yerleştirilen malzemede;
3-5 dakika içinde reaksiyon, 3-5 saat içinde donma başlar, 24 saat süre ile min. % 95 bağlı nemde tutulmalıdır (35 oC’ de). 24 saat üzerine naylon örtülerek muhafaza edilmek suretiyle bu durum sağlanabilir. Ya da; bu işlem malzeme üzerine spreyle su sıkmakla da yapılabilir. Ancak; nemli tutulamaması durumunda reaksiyon sonucunda ısı meydana gelecek ve artan ısı betonun çatlamasına neden olacaktır.
ANKORAJ SİSTEMİ
Hareketli veya düz duvar veya zeminlerde betonun içinde kalacak şekilde ortama ve şekle uygun ankoraj sistemi uygulanmalıdır. Ankorajlar “paslanmaz çelik”ten Y ve V şeklinde dizayn edilirler. Dökülecek betonun kalınlığının 2/3 ‘ü kadar boyları olur ve kalnlıkları da betonun durumuna göre 6,8,10,12, vs.. gibi çaplarda olabilir. Sıcaklığı daha düşük olan ortamlarda ankorajlar demirden de yapılabilirler.
Her ankor arasında 200 ila 300 mm mesafe olup biri diğerinin tersi yönde ve birbirlerine şaşırtmalı duracak şekilde saç’a (mantoya) kaynaklarla veya civatalarla monte edilirler. Aşağıdaki resimde ankorajlama yöntemi gösterilmiştir.
DİLATASYON
Monolitik malzemenin (Ateş Betonunun) dökülmesi sırasında yüksek ısıdan kaynaklanacak genleşmelerin kolay bir şekilde alınabilmesi için dilatasyon payı bırakılması gerekmektedir. 1 ila 2 m2 ‘lik bir uygulama alanı için 3 – 25 mm dilatasyon aralığı bırakmak gerekir. Bu aralığa da seramik blanketler, kaya yünleri, karton vs. gibi malzemeler konmalıdır.
KURUTMA VE PİŞİRME
Betonun tamamen sertleşmesi ve oluşmasından sonra kalıplar sökülür. Kurutma ve kullanma sıcaklığına erişim programı aşağıdaki tabloda verilmiştir.
800 santigrad derece’nin üzerindeki sıcaklıklar için pişirme rejimi yükseltilebilir. Fakat; 400 santigrad derece/saat’in üzerine çıkmak her zaman için çok risklidir.
Düşük Çimentolu Monolitik Malzemelerin
KULLANMA TALİMATLARI
Low Cement Castables (Düşük Çimentolu Monolitik Malzemeler) vibrasyonla uygulanmak zorundadırlar. Dökme olarak uygulanmaları, içindeki düşük su oaranından ötürü çok zordur.
Vibrasyonlu Malzemelerin;
* Poroziteleri düşük,
* Mukavemetleri yüksek,
* Hacim Ağırlıkları yüksek olur ve dolayısıyla performansları da bir hayli yüksektir.Kullanma durumlarına göre performansları daha da yükseltilebilir.Olumsuz koşullarda ise performans düşüklüğü meydana gelebilir.Bunun yaşanmaması için; karıştırma homojen olmalı,iyi bir karıştırıcı kullanılmalı ve karıştırıcılar çok temiz olmalıdır.Karıştırma süresi max. 4 dakika olmalıdır.Hazırlanan harçlar kuru ortamda stoklanmalı ve bu ortam suni olarak havalandırılmalıdır.
Kullanılan su çok temiz olmalı, hatta sıcaklığına da dikkat edilmeli ve ıcaklığı 5-25 oC olmalıdır. Vibrasyon uygulanacak malzemelerde kullanılması gereken su oranı 5,5 – 6,5 % ‘dir. Bu oranla karışım kuruya yakın kıvamda olur. Vibrasyon uygulanması sonucunda yüzeyde su toplanması olduğu takdirde diğer uygulamalarda su miktarında azaltılmaya gidilmelidir.
Vibrasyon uygulama süresi max.5 dakika kadar olmalıdır. Uygulama sırasında kalıpta hava kabarcıkları görülürse vibrasyon hemen durdurulmalıdır. Fazla uzun vibrasyonlar da karışımın homojenliğini bozabilir. Daldırma usulü çalışan vibrasyonla uygulama yapılıyorsa vibrasyon aleti betonun içinden çok yavaş çekilmelidir.
Karıştırma işleminden 4 saat sonra donma başlar ve 48 saat sürer. Kalıp 12–14 saat sonra sökülmeli ve böylece betonun donma yada sertleşme işleminin devamı için havayla iyice teması sağlanmalıdır.
Düşük Çimentolu Refrakter Castable’ların
ISITMA REJİMİ DİYAGRAMI (VİBRASYONLU)
